Những sai lầm phổ biến khi lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời — và cách tránh

Những sai lầm phổ biến khi lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời — và cách tránh

Việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời (solar) trở thành lựa chọn ngày càng phổ biến đối với hộ gia đình, doanh nghiệp và các công trình thương mại. Song song với lợi ích tiết kiệm chi phí điện, giảm phát thải, nếu thực hiện sai hoặc thiếu cẩn trọng, hệ thống có thể hoạt động kém hiệu quả, hư hỏng sớm hoặc không đáp ứng kỳ vọng.

Dưới đây là 7 lỗi thường gặp khi triển khai hệ thống năng lượng mặt trời — cùng các biện pháp khắc phục bạn nên áp dụng:

1. Vị trí đặt tấm pin không tối ưu

Lỗi phổ biến: Đặt pin ở nơi có bóng che— cây, mái nhà cao hơn, ống khói, cột, mái che mưa — khiến ánh sáng mặt trời bị chắn và hệ thống sản xuất điện giảm mạnh.

Ví dụ thực tế: Có gia đình lắp pin ngay phía sau mái tầng cao, mà phía trước có cây lớn; khi cây ra lá mùa hè, pin gần như bị che lấp nửa ngày.

Cách khắc phục & lưu ý:

• Chọn mái nhà hoặc vị trí cao, thoáng, ít vật che chắn.
• Trước khi lắp, khảo sát bóng đổ theo 4 mùa để xác định vùng “sạch bóng” lâu nhất trong ngày.
• Nếu mái không đủ, cân nhắc làm giàn khung nâng cao hoặc dùng pin nổi (nếu phù hợp).

2. Lắp đặt sai góc nghiêng (độ nghiêng) của tấm pin

Vấn đề: Góc nghiêng ảnh hưởng trực tiếp tới lượng hấp thụ ánh sáng — nếu nghiêng quá nhỏ hoặc quá lớn so với vĩ độ, dễ bỏ lỡ nhiều giờ nắng.

Thực trạng Việt Nam: Ở nhiều công trình, người lắp đặt đặt pin phẳng luôn hoặc cùng độ nghiêng như mái (nhiều mái nhà nghiêng ít).

Giải pháp:

• Tùy theo vị trí địa lý: thường 5°–20° tùy khu vực.
• Nếu có thể, sử dụng giá đỡ điều chỉnh (adjustable rack) để thay đổi góc theo mùa (mùa mưa, mùa khô).
• Đối với mái làm giàn nghiêng cố định, nên tính toán trước độ nghiêng hợp lý để hiệu suất phân bổ đều trong các tháng.

3. Bỏ qua kiểm tra chất lượng thiết bị: pin, inverter, dây cáp, phụ kiện

Sai lầm: Vì muốn tiết kiệm chi phí, chủ đầu tư chọn thiết bị giá rẻ, không rõ nguồn gốc hoặc không có chứng nhận — dẫn đến tuổi thọ thấp, hiệu suất giảm, lỗi lặt vặt.

Chú ý khi chọn thiết bị:

• Pin mặt trời: ưu tiên nhà sản xuất có tên tuổi, hiệu suất cao, chịu nhiệt tốt, bảo hành 10–25 năm.
• Inverter: thiết bị “trái tim” của hệ thống; cần chọn loại phù hợp công suất, có bảo vệ chống sét, chống quá áp, công nghệ MPPT tốt.
• Dây cáp DC, MC4, cầu chì, khung giá đỡ: phải chịu dòng, chống oxi hoá, chịu tia UV.
• Yêu cầu CO/CQ, giấy chứng nhận, test report từ nhà sản xuất, chế độ bảo hành rõ ràng.

4. Chọn inverter sai công suất

Lỗi thường gặp:

• Inverter quá nhỏ: Không thể xử lý hết công suất từ pin → gây “bottleneck”, năng lượng dư bị lãng phí.
• Inverter quá lớn: Lãng phí chi phí đầu tư, đôi khi hiệu quả chuyển đổi thấp nếu chạy ở công suất thấp nhiều.

Cách lựa chọn:

• Tổng công suất pin (W) × hệ số tổn thất → chọn inverter có công suất thấp hơn hoặc ngang (ví dụ 80–90% tổng công suất pin).
• Nếu mở rộng sau này, chọn inverter có dư công suất hoặc có thể kết hợp song song.
• Ưu tiên inverter có dải công suất hoạt động hiệu quả (MPPT tốt) trong vùng tải thấp – cao.

5. Bỏ qua dung lượng và chất lượng pin lưu trữ (battery)

Lỗi nguy hiểm: Dùng pin chất lượng kém, dung lượng thấp so với nhu cầu, hoặc không tính đến độ sâu xả và chu kỳ sống pin.

Hậu quả: Dung lượng không đủ dùng buổi tối, chu kỳ pin nhanh hỏng, chi phí thay pin cao, rủi ro cháy nổ nếu pin kém chất lượng.

Lưu ý khi chọn pin:

• Dung lượng thực tế phải lớn hơn nhu cầu dùng điện ban đêm hoặc thời gian mục tiêu.
• Chọn loại pin Lithium (LiFePO₄, Li-ion) nếu có điều kiện — ưu điểm tuổi thọ cao, an toàn hơn so với pin chì axit.
• Tính toán độ sâu xả (DoD) và số chu kỳ pin để đảm bảo tuổi thọ.
• Kiểm tra thông số BMS (Battery Management System), khả năng bảo vệ quá dòng, quá áp, nhiệt độ.

6. Thiếu bảo dưỡng, vệ sinh định kỳ

Lỗi dễ gặp: Sau khi lắp xong, chủ nhà “phó mặc” hệ thống, không kiểm tra hàng năm hoặc vệ sinh pin => pin phủ bụi, ố bẩn, hiệu suất giảm.

Thực tế: Pin đặt mái thường bám bụi, phân chim, lá cây… có thể làm giảm hiệu suất 5–15% nếu không vệ sinh.

Khuyến nghị bảo trì:

• Vệ sinh pin: dùng nước sạch, khăn mềm, vào sáng sớm hoặc chiều mát.
• Kiểm tra chắc chắn các mối nối, cáp, đầu nối MC4 xem có oxi hóa, lỏng lẻo không.
• Kiểm tra inverter: nhiệt độ, cảnh báo lỗi, quạt làm mát (nếu có).
• Thực hiện định kỳ (1–2 lần mỗi năm) hoặc theo hợp đồng bảo trì với đơn vị lắp đặt.

7. Chọn đơn vị thi công thiếu uy tín hoặc kinh nghiệm

Vấn đề: Đơn vị không có kinh nghiệm dễ lắp sai kỹ thuật — đi dây không đúng chuẩn, chống sét chưa tốt, thanh giá đỡ sai kích cỡ, cách bố trí dẫn đến hệ thống hoạt động không đồng bộ.

Hậu quả: Hiệu suất kém, chi phí sửa chữa cao, thậm chí hỏng thiết bị quan trọng.

Tiêu chí chọn đơn vị thi công:

• Xem năng lực thực tế — các dự án đã làm, đánh giá khách hàng.
• Kiểm tra đội ngũ kỹ thuật: có kỹ sư chuyên môn về điện năng lượng mặt trời, chứng chỉ liên quan.
• Hợp đồng rõ ràng, bảo hành – bảo trì cam kết.
• Phụ kiện, thiết bị sử dụng theo chuẩn, không tự “cắt gọt” để giảm chi phí.

Mở rộng thêm: 3 yếu tố nên cân nhắc khi đầu tư hệ thống điện mặt trời hiện nay

Ngoài 7 sai lầm kể trên, để hệ thống thực sự bền vững và hiệu quả qua thời gian, bạn cũng nên lưu ý thêm:

8. Kịch bản sử dụng & dự phòng công suất

Mỗi gia đình hoặc công trình có thói quen sử dụng điện khác nhau. Bạn cần:

• Lập bảng dự kiến điện dùng giờ cao điểm, buổi tối, máy lạnh, thiết bị công suất lớn.
• Dự phòng công suất khoảng 10–20% để đảm bảo hệ thống không hoạt động quá tải.
• Tính toán trường hợp mở rộng trong tương lai — nếu muốn thêm pin hoặc mở rộng diện tích pin.

9. Kết nối lưới & chính sách mua bán điện (net-metering)

• Nếu hệ thống kết nối lưới (grid-tied), nghiên cứu chính sách mua lại điện của Nhà nước / công ty điện lực trong khu vực.
• Nếu hệ thống độc lập (off-grid), hãy tính toán kỹ dung lượng pin, inverter dự phòng và khả năng cấp điện trong ngày nhiều mây trời.

10. Giám sát & hệ thống quản lý thông minh (monitoring)

• Trang bị hệ thống giám sát thời gian thực: hiển thị điện sinh ra, điện dùng, trạng thái pin / inverter.
• Khi có cảnh báo, bạn dễ phát hiện sự cố sớm (mất pin, inverter lỗi, tụt điện…)
• Ứng dụng công nghệ IoT, điều khiển từ xa nếu cần — kiểm tra từ xa để đảm bảo hệ thống luôn hoạt động ổn.

Kết luận

Đầu tư hệ thống năng lượng mặt trời không đơn thuần là “gắn pin lên mái là xong”. Để khai thác tối đa tiềm năng của ánh sáng mặt trời, bạn cần:

• Lựa chọn vị trí, góc nghiêng phù hợp
• Chọn thiết bị chất lượng, công suất phù hợp
• Bảo dưỡng định kỳ
• Hợp tác với đơn vị thi công uy tín
• Luôn có chế độ giám sát, dự phòng và linh hoạt mở rộng

Nếu thực hiện đúng các bước này, hệ thống của bạn không chỉ bền mà còn phát huy hiệu quả tối đa trong nhiều năm.

TẠI SAO NÊN CHỌN KAWASAN?

• Thương hiệu hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực điện tự động, an ninh, an toàn và điện thông minh từ 2007 và đèn led dân dụng, đèn năng lượng mặt trời từ năm 2012
• Độ bền cao, linh kiện chọn lọc – Hoạt động ổn định cả trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt
• Chính sách bảo hành vượt trội – Hỗ trợ sửa chữa cả sau thời gian bảo hành nếu còn khả năng khắc phục
• Kawasan hiện có trụ sở tại HCM, chi nhánh tại Hà Nội, Đà Nẵng và xưởng SX, Lắp ráp tại Q12. HCM.
• Dịch vụ hỗ trợ 24/7, mạng lưới đại lý phủ khắp cả nước

CAM KẾT TỪ KAWASAKAWASAN

Kawasan cam kết mang đến sản phẩm chính hãng – bền bỉ – an toàn, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật và yêu cầu sử dụng thực tế. Tất cả sản phẩm được bảo hành miễn phí 24 tháng, 1 đổi 1 trong vòng 30 ngày nếu lỗi kỹ thuật. Ngoài ra, khách hàng còn được hỗ trợ sửa chữa sau khi hết thời gian bảo hành nếu sản phẩm còn khả năng phục hồi, không tính phí nếu chi phí linh kiện thay thế không đáng kể. Khách hàng có thể tìm mua sản phẩm tại các đại lý thuộc HỆ THỐNG PHÂN PHỐI TOÀN QUỐC tại các tỉnh thành hoặc có thể đặt hàng trên website.

Mua chính hãng tại:

• Liên hệ trực tiếp phòng kinh doanh để được báo giá sỉ, giá đại lý / NPP: 0825 411 408 / 0911 757234
• Website: www.kawasan.vn (Đối với sản phẩm Kawasan)
• Website: www.kawaled.com.vn (Đối với sản phẩm Kawaled)